Dagbegeleiding voor hoogbegaafde thuiszitters

Iedere leerling een passende plek

Dit is de bedoeling van passend onderwijs. Helaas groeit het aantal leerlingen dat thuis komt te zitten nog altijd.

Een aanzienlijk deel van hen is hoogbegaafd. Deze kinderen lopen vast in het reguliere onderwijs. Deze kinderen gaan naar onze mening ten onrechte naar het speciaal onderwijs (cluster 4 school). In veel gevallen gaat dit gepaard met ambulante begeleiding of komen deze kinderen helemaal thuis te zitten. In een aantal gevallen is er zelfs klinische opname of een (dreigende) gedwongen uithuisplaatsing. Gevolg zijn grote mentale problemen én hoge kosten.

Deze hb-kinderen worden vaak gezien als ongemotiveerd, of er wordt een psychisch diagnosetraject gestart. Hierdoor gaan deze kinderen zelf vaak ook denken dat zij zelf de oorzaak zijn van hun problemen. Zeker als zij niet alleen vastlopen op school, maar ook in de reguliere zorg. Dit proces is traumatisch voor kinderen en ouders.

Thuiszittersbegeleiding van SmartLinks

In een rapport van Movisie worden basiselementen genoemd die kenmerkend zijn voor nagenoeg alle thuiszittersinitiatieven. Deze elementen zien we ook terug bij SmartLinks:

Kinderen krijgen de tijd om tot rust te komen, te herstellen en vertrouwen op te bouwen.
Medewerkers zoeken het probleem niet in het kind, maar zien dat het reguliere systeem niet aansluit bij het kind.
De problematiek wordt niet als startpunt genomen, maar het kind zelf als individu.
Het gaat niet om wie het kind moet worden (het gewenste resultaat), maar om wie het kind nu is. Ook wordt er gezocht naar wat het kind nodig heeft om te functioneren binnen de maatschappij.
Er ontstaan veilige openingen naar een toekomstperspectief. Thuiszittersinitiatieven zijn veelal gericht op ontwikkeling, maar dit begrip wordt verschillend ingevuld. SmartLinks heeft hierin ook een eigen kleur.

Uitstroom naar een passende leeromgeving

De dagbegeleiding bij SmartLinks is ontwikkeld voor de hoogbegaafde thuiszitter.

De thuiszitter kan gedeeltelijk of helemaal geen onderwijs volgen. Wanneer er geen onderwijs meer gevolgd wordt is het van belang dat het kind wel ingeschreven blijft staan op een school dit in verband met de wettelijke zorgplicht en uitstroom naar een passende leeromgeving.

Gestagneerde ontwikkeling weer op gang brengen

Het doel van de dagbegeleiding voor de thuiszitters bij SmartLinks is om vanuit een niet schoolse omgeving de gestagneerde ontwikkeling weer op gang te brengen. In deze omgeving kan het kind de kernkwaliteiten, als leergierig en nieuwsgierig, van het hoogbegaafde zijn weer (her)ontdekken. Het welzijn van het kind is leidend. Dit is van belang om de vastgelopen sociale en emotionele ontwikkeling te herkennen en erkennen waarna er ruimte tot ontwikkeling ontstaat. Door gebruik te maken van de presentietheorie werken we aan de stimulatie van de sociale en emotionele ontwikkeling. Cognitieve vaardigheden worden hierdoor zichtbaar, als ook de hiaten. Door het herkennen en erkennen van de negatief ontwikkelde coping mechanismes kunnen we werken aan het ontwikkelen van nieuwe coping mechanismen. Wanneer vaardigheden en ontwikkelstadia helder zijn, er nieuwe coping mechanisme aangeleerd zijn kunnen we verder. Vanuit die positie kan er op zoek gegaan worden naar een voor het kind passende leeromgeving. Wanneer het kind naar een passende leeromgeving gaat zal het overgaan naar het schaduw traject om de transfer naar de maatschappij te integreren.

Fases in de dagbegeleiding

De dagbegeleiding bij SmartLinks kun je opdelen in een 5 fase model:

Ont-scholen en tot rust komen.
Structuur en dagplanning en taakgerichtheid.
Ontdekken van kernkwaliteiten, talenten en voorkeuren.
Oppakken van vaardigheden door het ontwikkelen van executieve functies.
Overgang maken naar passende leeromgeving.

Wat leren kinderen bij de dagbegeleiding

De dagbegeleiding van SmartLinks bestaat naast het aanleren van een dagstructuur en ontwikkelen van zelfinzicht. Daarnaast leren we hen omgaan met planningen, leren leren en omgaan met executieve vaardigheden. Dit wordt aangeboden door het aanhouden van een dagstructuur, individuele begeleiding op specifieke leerdoelen en begeleiding op basis van lichaamsgericht werk.

Wanneer het kind toe is aan uitstroom naar een passende leeromgeving zal er tijdens de dagbegeleiding aandacht gegeven worden aan het uitvoeren van schoolse taken. Hierbij is het van belang om aan te geven dat het duidelijk niet gaat om de didactische vaardigheden maar de sociale vaardigheden als plannen, organiseren, starten, doorzetten en afmaken van taken. De school waar het kind is ingeschreven of indien mogelijk de toekomstige leeromgeving is in dit geval verantwoordelijk voor het aanleveren van werk en de inhoudelijke uitleg en controle hiervan.

De groep zal niet groter zijn dan 4 kinderen per begeleider per dagdeel gezien de intensiteit van de begeleiding.

Indien nodig kan de dagbegeleiding uitgebreid worden met deelname aan de peergroepen, die aansluitend aan de dagbegeleiding gegeven worden. Doel van deze deelname is het vergroten van de sociale vaardigheden in een andere en grotere groepssamenstelling.

Ouderbegeleiding

Het contact met ouders is van zeer groot belang. Zo zal de dag begonnen en geëindigd worden met een heldere overdracht van een kwartier samen met het kind. Indien nodig kan er ouderbegeleiding worden aangevraagd om de ontwikkeling in de opvoeding te bevorderen waardoor het welzijn van het kind in de thuissituatie voortgezet kan worden. Ook is het mogelijk om naast de dagbegeleiding de oudercursus Hoogbegaafdheid Thuis te volgen om de theorie en de praktijk samen te laten vallen. Dit zal als extra indicatie op de beschikking moeten worden aangemerkt.

Tijdens de dagbegeleiding is er nauw contact met ouders via mail, telefoon en app-contact. Dit om de betrokkenheid bij het leerproces van het kind te bevorderen.

In de praktijk zien we dat voor ouders de ouderbegeleiding nodig is om een gedeelte psycho-educatie voor en traumaverwerking, die ook bij ouders is ontstaan, te herkennen, erkennen en te verwerken. Door de ouderbegeleiding en de korte lijnen tussen SmartLinks, ouders en kind/school ontstaat er een gouden driehoek die de gezonde ontwikkelingsgebieden versterken.

Om in aanmerking te komen voor bovenstaand traject is een intake bij SmartLinks en een indicatie vanuit de betreffende gemeente waar het kind woont nodig. De dagbegeleiding wordt veelal bekostigt vanuit PGB.